Microsoft noemt deze software een basis antivirus en anti-spyware-product dat minder geheugen en schijfruimte gebruikt dan de bekende commerciële beveiligingspakketten zoals die van Symantec of McAfee. Het is de gratis vervanging van Microsofts Windows Live Onecare dat eind juni 2009 met pensioen gestuurd is.
Hoewel de concurrerende beveiligingssoftwaremakers de Security Essentials hebben afgedaan als bewijs dat Microsoft niet kan concurreren met de betaalde producten, zijn sommige analisten optimistisch over de kansen van het product.
Microsofte heeft aangekondigd illegale gebruikers van Windows te zullen verhinderen het Security Essentials te downloaden. Security Essentials is geschikt voor Windows XP SP2 of nieuwer, Windows Vista en Windows 7. Als het uitkomt zal het van de Microsoft downloadsite gedownload kunnen worden.