Hits: 2059

Het is in Nederland per direct verboden om auteursrechtelijk beschermd materiaal te downloaden uit illegale bron, bijvoorbeeld via torrentsites en nieuwsgroepen. Dat stelt het kabinet in een reactie op een uitspraak van het EU-hof.

Donderdag 10-04-2014 oordeelde het Europese Hof van Justitie dat Nederland het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal uit illegale bron niet mag toestaan. Daarmee is in feite een downloadverbod ingevoerd dat per direct geldt, aldus het kabinet. "Dat betekent dat het downloaden uit illegale bron per direct is verboden", aldus woordvoerder Wiebe Alkema van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

De wet hoeft niet te worden aangepast om een downloadverbod in te voeren. Er is op dit moment namelijk geen wet die het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal uit illegale bron toestaat: het kabinet en Nederlandse rechters waren enkel van mening dat de auteurswetgeving op die manier kan worden uitgelegd. Het Europese Hof heeft nu vastgesteld dat dat niet kan. Het Europese Hof staat boven de nationale rechtbanken, en dus heeft de uitspraak van donderdag meer gewicht.

Downloaders lopen niet het risico op vervolging: het gaat volgens het kabinet niet om een strafrechtelijk maar een civielrechtelijk verbod. Dat betekent dat particuliere organisaties als Stichting Brein downloaders kunnen aanpakken. Stichting Brein stelt in een schriftelijke reactie dat het zijn pijlen, ondanks het downloadverbod, op 'illegale handelaren' blijft richten; dat beleid blijft volgens de organisatie onveranderd.

Het Hof oordeelde in een rechtszaak die door Sony, Philips en een aantal andere elektronicafabrikanten en -winkels werd aangespannen. De zaak ging over de hoogte van de thuiskopieheffing. Daarvoor is de vraag of downloaden uit illegale bron gerechtvaardigd is, belangrijk, omdat de hoogte van de heffing daar mede op is gebaseerd. Het kabinet bekijkt nog welke gevolgen de zaak voor de thuiskopieheffing heeft.

Volgens het EU-hof kan het toestaan van 'illegaal downloaden' auteursrechtinbreuk bevorderen, en kan dat niet worden gedoogd. Nederland stelde dat het downloaden van dergelijk materiaal hetzelfde is als het kopiĆ«ren van een cd of dvd, maar daar gaat het Europese Hof niet in mee. Tegelijkertijd erkent het EU-hof dat een verbod onmogelijk te handhaven is.

Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom noemt het downloadverbod 'ongewenst'. Volgens Tim Toornvliet van de organisatie zet het verbod de deur open voor 'ongewenste blokkades, filters en inperking van de vrijheid van meningsuiting'. "Je komt bovendien snel terecht bij maatregelen die een privacy-inbreuk zijn", aldus Toornvliet.

In het verleden heeft de overheid meerdere keren een downloadverbod voorgesteld, maar mede door protest van burgers is het nooit zover gekomen. Eind 2012 liet regeringspartij PvdA doorschemeren een downloadverbod niet te willen uitsluiten, maar later noemde de partij een downloadverbod juist 'onbespreekbaar'. De thuiskopieheffing geldt sinds vorig jaar ook voor harde schijven, smartphones, tablets en pc's.